Kastelen in Frankrijk
Wie heeft er niet gehoord van de prachtige kastelen in de Loirevallei in Frankrijk? Of de robuuste kastelen van de Katharen in het zuiden? Er wordt geschat dat er 45.000 kastelen in Frankrijk zijn. Er zijn 35.000 gemeenten. Dan kan je dus wel nagaan dat je hier over de kastelen struikelt. Of Chateaux zoals ze hier zeggen.
Kastelen geschiedenis
Al vanaf de Romeinse tijd werden er hier kastelen (castella) gebouwd voor de stationering van soldaten. Vanaf 900 na Chr. bouwden de grootgrondbezitters verdedigbare woningen, die kastellen werden genoemd. Eerst nog gemaakt van aarde en hout, later werden ze opgetrokken uit steen. Meestal woonde er een adellijke familie en waren er bestuurlijke voorrechten aan verbonden.
Toen men eind van de 15de eeuw kanonnen met buskruit effectief ging gebruiken, waren de kastelen geen veilige schuilplaats meer voor ridders. Maar de adel wilde nog wel graag in die indrukwekkende kastelen wonen. Dus bouwden ze er nog meer met elementen van de oude kastelen (denk aan torens en grachten) – maar dan een stuk geriefelijker. Zo zaten er meer ramen in, waardoor er meer licht binnen kwam. En ook werden er mooie tuinen omheen aangelegd. Soms waren het complete imitatieburchten, alsof ze veel ouder waren dan de 16de eeuw.
De honderdjarige oorlog
De honderdjarige oorlog heeft veel invloed gehad op de hoeveelheid kastelen in Frankrijk. Deze oorlog tussen Engeland en Frankrijk woedde van 1337-1453. Eigenlijk waren het verschillende oorlogen onderbroken door wapenstilstanden, die werden gevoerd tussen de koningshuizen van Frankrijk (het huis van Valois) en Engeland (het huis van Plantagenet) om de Franse troon. Gebieden werden veroverd of verloren en zo verschoof de grens tussen de twee vechtende partijen elke keer weer. Waarna ze in de vredestijd kastelen bouwden om die grens te bewaken.
Tijdens de honderdjarige oorlog en later ook de godsdienstoorlogen tussen de katholieken en protestanten zijn er veel kastelen vernield door de gevechten. Omdat ze gestaan hadden op een geschikte verdedigbare plek, wilde men nog wel eens een nieuw kasteel bovenop de ruïnes bouwen. Daar had men dan wel de goedkeuring van de koning voor nodig. Een soort bouwvergunning avant-la-lettre.
De kastelen van de Loire
Waarom zijn er zoveel kastelen in de Loire-vallei? Op het hoogtepunt van de Honderdjarige Oorlog (1337-1453) beheersten de Engelsen grote gebieden die zich uitstrekten van het noorden van Frankrijk tot de Loire. De Fransen hadden de andere kant van de Loire in bezit. Om de vijand te bestrijden, bouwden beide partijen forten en probeerden zij de bolwerken van hun tegenstander in te nemen.
Als voorbeeld daarvan het kasteel van Chinon. Het is een middeleeuwse vesting van omstreeks 500 meter lang en 100 meter breed. Het eerste stenen slot werd in de 11e eeuw gebouwd. Chinon was hoofdresidentie van de koningen van Engeland (1154-1205), zoals bijvoorbeeld Henry II die getrouwd was met Eleanora van Aquitanië en hier de Engelse schatkist bewaarde en later de residentie van de koningen van Frankrijk (1417-1450).
Paleizen
Aan het einde van de Honderdjarige Oorlog werden de kastelen overgenomen door de edelen en de militaire functies van de forten werden geleidelijk aan opgegeven.
In die tijd brak er een ander conflict uit: de Italiaanse Oorlogen. Tijdens deze oorlogen ontdekten de Franse vorsten een architectonische en artistieke stijl, waardoor ze zich lieten inspireren: de Italiaanse renaissance. De middeleeuwse forten werden geleidelijk omgevormd tot plaatsen van plezier en comfort. De vestingmuren werden met de grond gelijk gemaakt, de schietgaten vervangen door ramen en de middeleeuwse tuinen door geometrisch gevormde lusthoven. Dat gebeurde bijvoorbeeld met Chateau Chenonceau. Van de oorspronkelijke burcht uit de 12de/13de eeuw zijn alleen nog de kerkers over.
Ook werden er modernere en comfortabelere Renaissance-residenties gebouwd zoals het paleis van Versailles . In Frankrijk wordt de benaming paleis echter alleen gebruikt voor een gebouw in de stad. Een gebouw op het platteland wordt château genoemd. Het kasteel van Versailles lag van oorsprong op het platteland. De stad Versailles is er later in opdracht van Lodewijk XIV naast gebouwd, zodat het nu het Paleis van Versailles heet.
Een saillant detail. De Italiaanse oorlogen hadden nog een ander effect op de bouw van kastelen. In 1525 leed de Franse koning Francois I een nederlaag bij Pavia, Italië. Hij werd gevangen genomen en moest een losprijs betalen van 2 miljoen gouden kronen = ca. 4 ton goud. Dat zorgde ervoor dat verscheidene prestigieuze bouwwerken van Francois I, zoals de afwerking van de kastelen Chambord en Blois, tijdelijk moesten worden stopgezet.
Kastelen rond La Villonnière
Als er zoveel kastelen in Frankrijk zijn, zou je verwachten dat er ook veel in de buurt van La Villonnière b&b moeten zijn. Dat klopt. Geen beroemde kastelen zoals langs de Loire, maar er zijn er verschillende met een heel interessante geschiedenis. Hier volgt in het kort een opsomming. Deze kastelen zijn allemaal op maximaal een half uur rijden vanaf La Villonnière.
Het grappige is dat er vele connecties tussen de kastelen te vinden zijn. Zo was de familie Pot eigenaar van het kasteel van Chazelet, maar ook van het kasteel van Le Prune-au-Pot. De schrijfster Georges Sand was onder de indruk van de ruïne van Crozant, maar ze bracht ook graag tijd door in Chateaubrun en Gargilesse. En Eleonora van Aquitanie is geboren in het Chateau Guillaume en heeft gewoond in het kasteel van Chinon.
Welke kastelen kun je bezoeken?
Ruïne van het forteresse de Crozant
The Lord of the Rings, Game Of Thrones, je ziet het zo voor je afspelen als je de ruïnes van het fort van Crozant bezoekt. Het oorspronkelijke fort is gebouwd in de 13de eeuw op een schiereiland tussen de rivieren de Creuse en Sedelle in: verschillende opeenvolgende ommuringen, twee torens uit de 13e eeuw en een vierkante donjon (middeleeuwse versterkte woontoren) uit de 15e eeuw, waaraan een kapel werd toegevoegd en de “watertoren” die het mogelijk maakte water uit de rivier te halen terwijl men in dekking bleef.
Het was een van de machtigste forten in het midden van Frankrijk. Je hebt er een magnifiek uitzicht en je kan je voorstellen dat men de vijand al van verre zag aankomen. Dat is ook de reden dat er al veel eerder mensen woonden. Al vanaf het Bronzen tijdperk beschouwden mensen dit als een veilige plek.
De regionale schrijfster George Sand bezocht samen met Chopin de site van de ruïne en was zo onder de indruk dat ze erover schreef in “Le Péché de monsieur Antoine”: “Men weet niet wie op deze plaats moediger en tragischer geïnspireerd was, de natuur of de mensen…”
Ruïne de Brosse (Chaillac)
Het kasteel werd in de tiende eeuw gebouwd door burggraaf Géraud de Limoges, die echtgenoot was van Rothilde de Brosse. Tijdens de honderdjarige oorlog met Engeland, werd het zo rond 1369 ingenomen en platgebrand door de Engelse grootofficier van Poitiers, Guillaume de Felynton. Sindsdien is het niet herbouwd.
Chateau Guillaume (Lignac)
Het kasteel werd gesticht tussen 1087 en 1112 door Guillaume IX, graaf van Poitou en hertog van Aquitanië, grootvader van Eleonora die hier werd geboren. De 11e-eeuwse Romaanse donjon werd in de 13e eeuw vergroot. Het kasteel, dat onder Richelieu werd ontmanteld (17de eeuw), werd in de 19e eeuw gerestaureerd door de gravin van Beauchamp, voorouder van de huidige eigenaars.
Rond het kasteel Guillaume is een route uitgezet waar men via borden over de geschiedenis van het kasteel kan lezen. Het verhaal wordt verteld door Eleonora van Aquitanië, de vrouw die een belangrijke rol speelde in de relatie tussen Frankrijk en Engeland. Zij was eerst met de Franse koning Louis VII en daarna met de Engelse koning Henry II getrouwd.
Kasteel van Chazelet
Gebouwd in 1285. Aan het begin van de Honderdjarige oorlog is Jean de Brosse de heer van het kasteel. Inderdaad van de familie Brosse van het kasteel nabij Chaillac waar we het eerder over hebben gehad. In 1540 krijgt het een nieuwe eigenaar, François Pot. Deze krijgt toestemming van de Heer van Chateauroux om het kasteel van Chazelet te her/verbouwen tot hoe het er tegenwoordig uit ziet: een vierkante toren, vijf ronde torens en grachten er omheen.
De familie Pot was een beroemde middeleeuwse familie. Er ontstonden twee takken: die van La Prugne, eigenaren van kasteel Le Prune-au-Pot, nabij La Villonnière en het grote Rochepot in de Bourgogne. Hieruit zijn de voorouders van de huidige vorsten van Engeland, België, Luxemburg, Zweden, Nederland en Portugal voortgekomen. De andere tak was die van de seigneurs de Rhodes, waaronder Francois Pot, die zich in de Berry vestigden.
De beroemde Franse schrijver Alexandre Dumas van ”De drie musketiers”, heeft in het kasteel van Chazelet inspiratie opgedaan voor twee van zijn boeken: “Le docteur mystérieux” en “La fille du marquis” en ze ook in en rond het kasteel laten afspelen.
Chateaubrun (Cuzion)
De crypte van Châteaubrun, die sinds mensenheugenis, lang voor de bouw van de vesting, in de rotsen is uitgehouwen, is altijd een plaats van verering geweest. Alleen adellijke pelgrims naar Santiago de Compostela hadden het voorrecht de crypte te betreden, niet op de heenreis, maar uitsluitend op de terugreis. De afdrukken van de pelgrimsschelp, die ze hadden meegenomen van hun tocht en zorgvuldig met kalkmortel waren geplakt (met het bolle gedeelte) op het gewelf van de grot, zijn nog altijd te zien.
Pierre II de Forges, markies van Châteaubrun, page van Marie Antoinette, was van plan koning Lodewijk XVI en zijn zoon, de dauphin Lodewijk XVII, onder “huisarrest” te plaatsen in de vesting, om hen te sparen van de gevangenis en het schavot. Zoals de geschiedenis heeft uitgewezen is dat niet gelukt.
In 1986 koopt de Franse kunstenaar Guy Baudat het kasteel. Als je het nu bezoekt, kun je zijn levensgrote kunstwerken bewonderen die overal staan opgesteld.
Chateau du Châtelier (Pommiers)
Het kasteel van Châtelier is een bolwerk dat in de 12e eeuw op een rotsachtige top werd gebouwd. Het is omgeven door wallen en heeft een donjon, een ophaalbrug, een brug die vast is komen te liggen en een slotgracht.
Aan het einde van de 18e eeuw, bijna in puin gevallen, werd het gekocht door de familie Piva, die het probeert te restaureren dankzij verschillende steunmaatregelen en een groot middeleeuwse feest in Augustus met ridderspelen en een banket.
Andere kastelen
Heb je nu nog niet genoeg van kastelen, dan is het ook mogelijk om een dagtocht naar één van de grotere kastelen in de Loire-vallei te maken. Of bezoek de verschillende kastelen die in privé-eigendom zijn. Die kan je niet van binnen bezichtigen, maar ze zijn van buiten te bewonderen en fotograferen wat feeërieke plaatjes oplevert. Dat kan ook bij verschillende kastelen die nu een hotel zijn. Of ga naar een boeren/kunstmarktje of middeleeuws festival dat georganiseerd wordt bij een paar kastelen in de buurt. En ben je echt gek van kastelen, dan staan er zelfs twee te koop hier in de buurt. Nee, niet Chateau Meiland. Wil je weten welke, kijk dan op onze pagina met alle gedetailleerde informatie over kastelen in de buurt.
Kom lekker een week bij ons logeren om al deze kastelen te bekijken en ook de andere leuke activiteiten te doen. Je kan je rustig een week of langer vermaken in onze buurt. Vind hier de prijzen van onze kamers.
